گزارش روز چهارم مدرسه بهاره انجمن علوم سیاسی ایران «چشم انداز توازن قوا در آسیا در دهه 2020»
جایگاه قزاقستان در منطقه اوراسیا
چهارمین روز مدرسه بهاره مشترک دانشگاه علامه طباطبائی و انجمن علوم سیاسی ایران با شیوه ای تقریبا متفاوت از نشست های پیشین و به صورت گفتگو به تبیین نگرش و دیدگاه کشور قزاقستان نسبت به توازن قوا در منطقه آسیای مرکزی اختصاص یافت. سخنران این نشست خانم دکتر آکبوتا ژولداسبکوا، استاد دانشگاه ملی اوراسیا در قزاقستان بودند. ایشان در آغاز این نشست به شرح کلی موقعیت ژئوپلیتیک قزاقستان در منطقه آسیای مرکزی و اوراسیا پرداختند. به روال نشست های پیشین، نقش قدرت های بزرگ جهانی در این منطقه از جمله چین، روسیه و ایالات متحده از منظر قزاقستان مورد بررسی قرار گرفت. خانم دکتر ژولداسبکوا چین را یکی از مهمترین شرکای تجاری قزاقستان و از جمله اثرگذارترین بازیگران در این منطقه معرفی کردند. به گفته ایشان، چین منافع گسترده ای در منطقه آسیای مرکزی به ویژه در زمینه تامین منابع اولیه دارد و در عین حال، این کشور بازار مناسبی برای محصولات و تولیدات کشورهای آسیای مرکزی است. علاقه چین به منطقه آسیای مرکزی بیش از هر چیز ناشی از ماهیت این منطقه به عنوان منطقه حائل میان افغانستان و چین است و دغدغه چین درباره منطقه خودمختار ایغور را نیز تا حدودی برطرف می سازد.
خانم دکتر آکبوتا در بخش دوم سخنان خود به تشریح وضعیت قدرتهای منطقه ای مهم در آسیای مرکزی و ارتباطات اقتصادی آنها با قزاقستان پرداختند. ایشان در این بخش از سخنان خود به طور مشخص درباره روابط هند، ایران و ترکیه با قزاقستان و راهبردهای آنها در خصوص منطقه آسیای مرکزی پرداختند. از دید وی، هند بیش از هرچیز به دنبال تامین منافع اقتصادی و تامین امنیت انرژی خود در منطقه است. منطقه آسیای مرکزی در عین حال که منطقه پیوند دهنده هند به اوراسیا است، می تواند مانع و سدی برای جلوگیری از شکل گیری کمربند اسلامی متحد با پاکستان باشد. ایران یکی دیگر از بازیگران منطقه است که به لحاظ تامین فرصت های ترابری جهانی و سرمایه گذاری های اقتصادی در زمینه کالا، خدمات و فناوری اهمیت فراوانی برای قزاقستان دارد که متاسفانه به دلیل تحریم های اقتصادی گسترده، بسیاری از فرصت های اقتصادی میان دو کشور از دست می روند. ترکیه نیز سومین بازیگر برجسته در منطقه آسیای مرکزی است که به لحاظ برخورداری از زبان، ادبیات، فرهنگ و سنت های مشترک، ارتباط عمیق و گسترده ای با کشورهای ترک زبان منطقه آسیای مرکزی از جمله قزاقستان دارد. ترکیه مناقع اقتصادی گسترده ای را در منطقه آسیای مرکزی دنبال می کند و از راه اعطای گرنت های تحصیلی و ترویج اندیشه پان ترکیسم در میان دانشجویان میهمان در آن کشور، رفتارهایی موازنه گرایانه را در منطقه دنبال می کند.
استاد قزاقستانی مدرسه بهاره انجمن علوم سیاسی ایران در بخش سوم سخنان ضمن ارائه تاریخچه مختصری درباره شکل گیری کشور قزاقستان پس از استقلال از اتحاد جماهیر شوروی، مهمترین رویکرد سیاست خارجی این کشور را چندجانبه گرایی و بهره گیری از ظرفیت چارچوب های مذاکراتی درراستای تقویت همکاری میان کشورهای منطقه عنوان کردند. از دید ایشان ابتکار آستانه از ظرفیت بالایی برای حل تعارضات و گفتگو درباره مسائل مهم مورد مناقشه در میان جمهوری های منطقه آسیای مرکزی و اوراسیا برخوردار است. دکتر آکبوتا ژولداسبکوا بیشترین زمان این نشست را به پاسخ گویی به پرسش های مخاطبین و مشارکت کنندگان مدرسه بهاره اختصاص دادند. در این بخش از برنامه که با هدایت خانم دکتر ماندانا تیشه یار، استاد موسسه آموزش عالی بیمه اکو در دانشگاه علامه طباطبائی برگزار می شد، مشارکت کنندگان به مدت 45 دقیقه، پرسش هایی درباره مواضع قزاقستان در قبال ترکیه، موقعیت ازبکستان در منطقه آسیای مرکزی به عنوان یک قدرت به سرعت در حال ظهور و رویکرد قزاقستان در برابر وضعیت رو به رشد این کشور، سیاست کشور قزاقستان در خصوص مسئله ایغورها و همینطور نگاه این کشور به دو طرح مهم اتحادیه اقتصادی اوراسیایی و ابتکار کمربند و راه، مطرح کردند.